8 فایده استفاده از باتوم در کوهنوردی

کوهنوردی ورزش هیجان انگیزی است که تجهیزات مختص به خودش را دارد. با آشنایی کوچک درباره‌ی لوازم مخصوص کوه، متوجه می‌شوید چطور یک عصای ساده که در اصطلاح کوهنوردان به باتوم معروف است، پیمایش را ساده‌تر و در عین حال ایمن‌تر می‌کند. البته دیدگاه‌های متفاوتی در بین کوهنوردان، درباره‌ی استفاده از باتوم وجود دارد، برخی معتقدند راهپیمایی با باتوم یعنی حفظ تعادل  کاهش فشار وارد شونده، برخی دیگر باور دارند استفاده از باتوم یعنی کاهش سرعت و وابستگی بیش از حد! اما اینکه حق با کدام گروه است را می‌توانید در بلاگ باتوم کوهنوردی، مضر یا ضروری؟ مطالعه کنید.

حتماً برایتان سوال پیش آمده که باتوم کوهنوردی در چه مواقعی استفاده می‌شود و چه کاربردی دارد؟! در این بلاگ قصد داریم تا کاربردهای مختلف باتوم یا عصای کوهنوردی را بیان کنیم و به خوبی شرح دهیم. البته قبل از هرچیزی باید با انواع عصای کوهنوردی، نحوه‌ی باز و بسته شدن آن‌ها و حتی نوع دسته‌ای که در ساخت آن‌ها به کار می‌رود را بشناسید. نگران نباشید! تمام این اطلاعات در بلاگ یک جفت باتوم کوهنوردی، دو پای کمکی موجود است و به راحتی می‌توانید با مطالعه این بلاگ در این زمینه مهارت و دانش کافی را بدست بیاورید.

فواید باتوم کوهنوردی

اگر بخواهیم بر استناد علمی صحبت کنیم، بهترین گزینه مطرح کردن آزمایشاتی است که توسط اساتید دانشگاه نورث اومبریا انجام شده است. برای انجام این آزمایش از مردان و زنان کوهنورد با میزان آمادگی جسمانی برابر، خواسته شد تا به صعود و فرود بلندترین کوه انگلستان به نام اسنودون بپردازند. منتها کوهنوردان را به دو دسته تقسیم کردند، گروه اول با باتوم کوهنوردی راهی مسیر شدند و آموزش‌های لازم جهت استفاده از آن را دریافت کردند و گروه دوم بدون استفاده از عصای کوهنوردی پیمایش را انجام دادند. همه‌ کوهنوردان در شرایط کاملاً یکسان قرار گرفتند. حتی تغذیه‌ مشابه نیز دریافت کردند. بعد از صعود و فرود وقتی آزمایشات را شروع کردند و میزان آسیب و ماهیچه‌ها را مورد بررسی قرار دادند؛ به طرز باور نکردنی گروه اول که با باتوم کوهنوردی مسیر را طی کرده بودند، درد ماهیچه‌ای کمتری داشتند و توان بازیابی مجدد نیروی از دست رفته سریع در آن‌ها نمایان شد. در حالی که در گروه دوم، سطح آنزیم کراتین کیناز در طی 24 ساعت خیلی بیشتر بود. آنزیم کراتین کیناز، نشان دهنده آسیب عضلات است.

نتیجه این آزمایش با مدرک قوی، اثبات کرد که دامنه آسیب ماهیچه هنگام استفاده از باتوم کوهنوردی به طرز قابل توجهی کاهش می‌یابد. به همین دلیل باعث می‌شود تا کوهنوردان مسیر طولانی‌تر و با مسافت‌های بیشتری را بتوانند با میزان خستگی کمتری طی کنند.

نکنه قابل توجه در این آزمایش، استفاده از باتوم کوهنوردی در کاهش میزان فشار به قسمت‌های پایین بدن است که هم‌زمان باعث ثبات و کاهش آسیب به ماهیچه‌ها می‌شود که در نتیجه بعد از کوهپیمایی نیز بدن درد کمتری را متحمل می‌شود.

کاربردهای باتوم کوهنوردی

1. در صعودهای زمستانه

در صعود زمستانه استفاده از باتوم کوهنوردی به دلایل زیر ضروری است و نبود آن ممکن است مشکلات جدی و جبران ناپذیری را به وجود بیاورد.

سنجش میزان ارتفاع برف و ارزیابی لایه‌های برف و میزان شل و سفتی آن، به راحتی توسط عصای کوهنوردی امکان پذیر است. کافیست قبل از گام نهادن، باتوم کوهنوردی را در برف فرو کنید تا به این اطلاعات برسید.

پیمایش مسیرهای برفی، بدون باتوم کوهنوردی یک حرکت کاملاً فرسایشی به حساب می‌آید. مخصوصاً اگر عمق برف بیشتر از یک متر باشد. از کاربرد باتوم در هنگام برف کوبی، می‌توان به کمک به انتقال وزن و گام برداشتن، کم شدن فشار وارد شونده بر زانو، در نهایت حفظ تعادل که مهم‎ترین آن است، اشاره کرد.

2. در مسیرهای طولانی

وقتی برنامه کوهنوردی برای مسافت‌های طولانی باشد، مسلماً زمان پیمایش نیز افزایش پیدا می‌کند و در این بین اگر از باتوم کوهنوردی استفاده نشود، در طولانی مدت نه تنها باعث از بین رفتن تعادل می‌شود، بلکه بر اثر حمل کوله پشتی، فشار به زانوها نیز به حداکثر خواهید رسید. بنابراین هنگام عبور از خط‌ الراس‌ها و صعودهای زنجیره‌ای، باتوم کوهنوردی بخشی از نیروی وارد شونده را به بالا تنه انتقال می‌دهد تا خطر آسیب به ماهیچه و عضله‌ی زانو را کاهش دهد.

3. هنگام حمل کوله پشتی سنگین

باتوم به تقسیم یکنواخت وزن بار، بر روی بدن کمک شایانی می‌کند؛ به طوری که استرس فشار بر لگن، زانوها، ساق پا و پشت کمر را به حداقل می‌رساند. وقتی کوله پشتی سنگینی بر روی شانه‌هایتان است، خیلی واضح‌تر می‌توانید به این امر واقف شوید. مخصوصاً هنگام بالا رفتن از سربالایی‌ها و مسیرهای پرشیب که حفظ تعادل مشکل است، با استفاده از باتوم کوهنوردی، می‌توان قدرت و استقامت را افزایش داد؛ به طوری که تعادل ایجاد شود و در نتیجه میزان خستگی کاهش می‌یابد و تنفس ریتم منظم‌تری پیدا می‌کند.

4. حرکت دست‌ها

در کوهنوردی عضوی که بیشترین درگیری را دارد، قطعاً پا است و عضوی که کمترین تحرک نصیبش می‌گردد، دست‌ها هستند. شاید خیلی از اوقات، هنگامی که بدون عصای کوهنوردی حرکت می‌کنید، شاهد باد کردن انگشتان دست خود شده باشید. از بس دست‌ها بی‌حرکت و رو به پایین می‌مانند که گردش خون به کندی در آن‌ها جریان پیدا می‌کند و در نتیجه باعث تورم انگشتان و مچ دست می‌شود. اما به کمک باتوم کوهنوردی دست‌ها نیز هم زمان با پاها، حرکت بسیار سبکی را تجربه می‌کنند که همراه با عمل پمپاژ است و گردش خون بهتر انجام می‌گیرد.

5. حفظ سرعت

گام برداری با عصای کوهنوردی درست مانند ریتم می‌ماند. یک گام، یک باتوم، یک گام، یک باتوم! به این صورت شما در یک سرعت یکسان همیشه گام می‌بردارید که در مسافت‌های طولانی، امر حائز اهمیتی است. حتی تجربه ثابت کرده کوهنوردی وقتی با یک ریتم ثابت همراه باشد، مانند مدیتیشن عمل می‌کند.

6. مقابله با حیوانات وحشی

طبیعت زیستگاه جانداران گوناگونی است که ما باید هنگام قدم نهادن به محل زندگی آن‌ها حواسمان باشد، به قلمرو جانداران تجاوز نکنیم. اما ممکن است به هر دلیلی با یک جانور وحشی روبه‌رو شویم، در این موقعیت بهتر است باتوم را در بالای سر خود بچرخانید تا هیبت بزرگتری پیدا کنید و حیوان را از حمله کردن منصرف کنید. البته قبل از مواجه شدن با همچین صحنه‌، اگر احتمال وجود جانوران وحشی را می‌دهید با به هم زدن باتوم‌ها، سعی در تولید صدا داشته باشید، تا اصلاً نزدیک شما نشوند!

7. در دل پوشش گیاهی

اگر تجربه کوهنوردی در شمال ایران یا مناطق سر سبز را داشته باشید، حتماً می‌دانید در فصل تابستان ارتفاع بعضی از گیاهان چقدر زیاد می‌شود، اگر توده‌ای باشند و هم بست رشد کنند، حقیقتاً گذر از بین آن‌ها کمی ترسناک می‌شود و نیاز دارد با احتیاط بیشتری گام بردارید. در این موقعیت اگر عصای کوهنوردی همراهتان باشد، توسط آن می‌توانید شاخ و برگ‌ها را کنار بزنید تا هم دستان شما از خطر ساییدگی و زخم در امان بماند و هم اگر جانوری در لابه‌ لای گیاهان است، با این کار متوجه حضور شما شود و برود.

8. کاربرد باتوم در کمپینگ

کوهنوردی ورزشی است که نیاز به تجهیزات سبک و کم حجم دارد تا وزن کوله پشتی زیاد نشود؛ برای اینکار اگر بتوان از تجهیزات، کاربردهای متفاوت برداشت کرد، کارایی و استفاده را بالا می‌برد. مثلاً از عصای کوهنوردی به عنوان تیرک چادر استفاده می‌شود یا در زمان باران به راحتی می‌توان زیرانداز را با نصب بر بالای باتوم، به یک سرپناه خشک تبدیل کرد. همه چیز برمی‌گردد به نوع نیاز شما! حتی اگر دچار سانحه شدید،می توانید از باتوم کوهنوردی استفاده کنید. در نهایت باید بگوییم حتی برای ساخت تخت برانکارد نیز باتوم می‌تواند کمک بزرگی باشد.

• شما چه استفاده‌های دیگری از این ابزار کاربردی می‌کنید؟

کلام آخر: آیا همیشه باید از باتوم استفاده کرد؟!

از فایده باتوم‌های کوهنوردی به کاهش فشار بر روی اعضای مختلف بدن، مانند زانوها و پشت کمر اشاره کردیم. می‌دانیم همراه داشتن باتوم در مسیرهای طولانی و مسافت‌های زیاد باعث به وجود آمدن سرعت ثابت می‌شود و به نوعی به گام‌های کوهنوردان ریتم می‌بخشد. اگر در این حین کوله پشتی سنگینی نیز حمل کنید، بدون باتوم عملاً حفظ تعادل بسیار مشکل خواهد بود و بدن اصطکاک بیشتری خواهد داشت. یکی دیگر از مزایای باتوم که به آن اشاره کردیم و کمتر کسی حواسش به این موضوع است؛ پمپاژ بهتر خون در میان دست‌ها است، که در نتیجه از تورم مچ دست و انگشتان جلوگیری می‌کند.

کاربردهای باتوم کوهنوردی نیز در صعودهای زمستانه، در هنگام برخورد با حیوانات وحشی یا توده‌ی گیاهی توضیح دادیم و از استفاده‌های اضطراری باتوم مثال زدیم. اما آیا همیشه باتوم باید همراه کوهنوردان باشد و استفاده از آن الزامی است؟!

یادتان باشد باتوم کوهنوردی در موارد خاصی که در بالا و بلاگ‌های قبلی به آن اشاره کردیم، مورد استفاده قرار می‌گیرد که کمک شایانی به بهبود کوهنوردی است. اما اگر مداوم، حتی جاهایی که نیاز به باتوم نیست از آن استفاده کنید، در طولانی مدت باعث می‌شود اعتماد به نفس خود را از دست بدهید و فکر کنید بدون باتوم هیچگاه نمی‌توانید تعادلتان را حفظ کنید. این کار از لحاظ روانی می‌تواند فشار زیادی به شما وارد کند. از لحاظ جسمی هم اگر اصول صحیح استفاده از باتوم را بلد نباشید، باعث کشسانی عضلات می‌شود که خود شروع علائم دردها و آسیب‌های کوهنوردی است.

بنابراین قبل از هر چیزی اصول استفاده از باتوم را در بلاگ باتوم کوهنوردی، مضر یا ضروری؟ بخوانید و یادتان باشد در مسیرهای ساده و کوتاه نیازی به استفاده از باتوم ندارید. در نهایت امیدواریم در تمام برنامه‌های کوهنوردی با بهترین بازدهی و توان به صعود و فرود بپردازید.