8:00 صبح - 8:00 شب
شنبه تا پنجشنبه
دستشویی در طبیعت؛ معضل کوهنوردان و طبیعتگردها
دستشویی در طبیعت آن چیزی است که شاید تا در موقعیتش قرار نگیریم به آن فکر نکنیم، یا برعکس! آنقدر اضطراب این مساله را داشته باشیم و کاسه چه کنم، چه کنم در دست بگیریم که در نهایت از انجام برنامه طبیعتگردی خودمان را محروم کنیم. در هر دو مورد، عدم آگاهی در این زمینه است که مسبب آن شاید اطلاع رسانی بسیار کمی باشد که در حیطه دستشویی در کمپ و طبیعت وجود دارد.
بنابراین تیم سیاه کمان که همیشه نیتش آگاهی رسانی در حفظ محیط زیست بوده، اینبار تصمیم به بررسی این مساله مهم کرده است. اگر شما هم با معضل دستشویی در طبیعت مواجه هستید، تا انتهای این مطلب به راه حل اساسی در این زمینه می‌رسید.
دلایل اهمیت دستشویی در طبیعت
ساخت توالت صحرایی و یادگیری روش‌های دستشویی در طبیعت، تنها به دلیل راحتی افراد نیست. اصلا شاید برخلاف تصور، خیلی راحتی فرد مد نظر نباشد! بلکه در اینجا نیت حفظ محیط زیست است. برای کوهنورد و طبیعتگرد اصیل، دیگر زباله نریختن و آتش روشن نکردن کفایت حمایت از محیط زیست را نمی‌کند، ما باید در همه‌ی ابعاد حواسمان به حفظ و نگهداری زیست بوم باشد.
یکی از مسائلی که آسیب جدی به طبیعت و جانوران محیطی می‌تواند وارد کند، عدم مدیریت درست فضولات انسانی است. به همین جهت بحث دستشویی انسانی در طبیعت حائز اهمیت می‌شود.
مکان مناسب برای دستشویی در طبیعت چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
اولین قدم برای ایجاد دستشویی در طبیعت، پیدا کردن مکان مناسب است که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
دور از منابع آبی باشد
برای اینکه منبع آب منطقه آلوده نشود، باید حداقل 200 فیت معادل 70 متر از چشمه، رودخانه و هر منبع آب دیگری دور باشد.
در پرتگاه نباشد
قرار نیست دستشویی در طبیعت، تبدیل به آخرین دستشویی عمرمان گردد! پس مهم است که به دور از پرتگاه و مناطق پر خطر باشد.
از مسیر و محل اقامت فاصله داشته باشد
همه از آلودگی فضولات انسانی و حتی بودی نامطبوعی که تولید می‌کند، اگاه هستیم. بنابراین تا جای ممکن باید از محل کمپ و مسیر رفت و آمد، دور باشد تا از بیماری و بوی بد مصون بمانید.
در مسیر آب‌های زیر زمینی نباشد
یکی از نکات تخصصی و در عین حال آسان رعایت این نکته است. اگر در شیبی منتهی به رودخانه یا منبع آبی، دستشویی را برپا کرده‌اید، باید به این نکته دقت کنید که در صورت بارش باران و جاری شدن آب، آلودگی فضولات همراه با آب باران به منبع آبی وارد نشود.
روش‌های دستشویی در کمپ
بعد از اینکه محل مناسب را پیدا کردید، حالا نوبت آن است تا توالت صحرایی بسازید. برای اینکار چاله‌ای به عمق 20 الی 60 سانتی‌متر و قطر 20 الی 30 سانتی‌متر حفر کنید. البته لازم به ذکر است که هر چه تعداد افراد بیشتر باشد به مراتب اندازه‌ی چاله نیز باید بزرگتر باشد.
خاک‌های حاصل از کندن چاله را در همان اطراف نگهدارید تا هر فرد پس از اجابت مزاج، با بیلچه مخصوص، خاک ریزی کند. البته نباید هر بار خاک زیادی ریخته شود، وگرنه چاله خیلی زودتر از موعود پر خواهد شد.
برای اینکه از لحاظ امنیت بصری در آرامش باشید، یکی از راه‌های آسان و مفید، استفاده از چادر دستشویی و حمام است است. این چادرها معمولا یک درب بزرگ برای ورود و خروج دارند و شاید یک جیب داخلی برای نگهداری از وسایل داشته باشند. جنس آنها از نایلون یا پلی استر است. در نظر داشته باشید که حتما جنس چادر باید ضدآب باشد و تهویه هوا به خوبی در آن صورت گیرد تا رطوبت و بوی نامطبوع در آن نماند. اندازه و ارتفاع آن نیز باید بگونه‌ای باشد که به صورت ایستاده فرد بتواند در آن قرار گیرد.
یکی دیگر از روش‌های دستشویی در طبیعت، استفاده از توالت فرنگی سیار است. این دستشویی‌ها که به تازگی رواج بیشتری پیدا کردند واقعا یکی از بهترین گزینه‌هایی هستند که در کمپ و طبیعتگردی می‌توان از آنها استفاده کرد. هم از لحاظ بهداشت فردی در سطح بالاتری نسبت به چاله است و هم از لحاظ حفظ محیط زیست. زیرا دارای مخزن می‌باشد که بعد از اتمام کمپ، می‌شود آن را تخلیه کرد.
دستشویی در طبیعت در زمان کوهنوردی
همیشه بحث کوهنوردی و کمپ با یکدیگر فرق دارد. به فرض مثال حمل توالت فرنگی سیار در زمان کوهنوردی و پیمایش عملا ممکن نیست. اما حفر چاله می‌تواند با توجه به موقعیتی که دارد یکی از گزینه‌های کاربردی باشد. اگر چادر برای پوشاندن منطقه ندارید، می‌توانید از سنگ و چوب کمک بگیرید و اطراف آن را پوشش دهید.
اما یکی از روش‌هایی که ممکن است خیلی آسان نباشد اما رعایتش واجب باشد، جمع آوری و حمل فضولات جامد انسانی است. کیسه‌های مخصوصی برای اینکار وجود دارد که دارای پودر جاذب هستند و به محض ورود مدفوع و بستن درب آن، هیچگونه بوی نامطبوعی به بیرون درز نمی‌کند و همراه با سایر زباله‌ها می‌توانید آن را حمل کنید.
اگر اینکار برایتان خیلی مشکل است، لطفا بحث چاله را جدی بگیرید و به هیچ وجه در حالت عادی (بدون ایجاد حفره و پوشش آن بعد از اتمام کار) اقدام به اجابت مزاج نکنید. این روزها پناهگاه‌های قله‌ها بیشتر از اینکه جان پناه باشند، تبدیل به مرکز زباله و فضولات انسانی شده‌اند که این خودش یک فاجعه تمام عیار است.
ادرار در طبیعت
ممکن است آنقدری که به مدفوع در طبیعت پرداخته می‌شود، به ادرار توجهی نشود. در حالی که هر دو مورد تاثیرات خاص خودشان را بر طبیعت و جانوران محیطی می‌گذارند. همچنان سعی کنید از محل کمپ و آبراه ها دور باشید. البته بعضی‌ها معتقدند در آبراه‌هایی که جریان آب با شدت اتفاق می‌افتد و ادرار در آب حل می‌شود و آسیب جدی وارد نمی‌کند، می‌توانید ادرار کنید. اما همچنان ما به این قضیه توصیه نمی‌کنیم. حتی اگر برای طبیعت مضر نباشد، آن حجم از آب و شدتش می‌تواند جان شما را به خطر بیاندازد!
در مناطق کوهستانی که بز کوهی زیست دارد، سعی کنید بر روی تخته سنگ این کار را انجام دهید، زیرا بزها به نمک حساس‌اند و اگر بر روی خاک باشد به کندن آن مکان خواهند پرداخت.
افرادی که به صورت نشسته ادرار می‌کنند، باید محیط دورشان عاری از تیغ، خار و خاشاک باشد. هرچه حالت نشستن بازتر باشد، تعادل نیز بیشتر می‌شود و در عین حال از کثیف شدن کفش و دمپای شلوار نیز خبری نخواهد بود. حفظ بهداشت مخصوصا زمانی که در طبیعت هستید و دسترسی به حمام ندارید، خیلی اهمیت دارد.
ابزارهای مورد نیاز دستشویی در طبیعت
بیلچه یا بیل آفرودی: برای حفر چاله و پر کردن آن نیاز به همچین ابزاری دارید. یادتان باشد پر کردن چاله از کندنش واجب‌تر است. حتما قبل از ترک محل، منطقه را پاکسازی کنید.
ضدعفونی کننده: خوشبختانه یا متاسفانه به واسطه دست و پنجه نرم کردن با بیماری کوید-19 با مواد ضدعفونی کننده زیادی آشنا شدیم که بهتر است در همچین موقعیتی نیز از آنها استفاده کنیم. توصیه می‌کنم ژل ضدعفونی و الکل بهداشتی را برای دست‌ها به کار ببرید و از شستن دست‌ها با مواد شیمیایی خودداری کنید. زیرا این مواد به خاک برمی‌گردد و متاسفانه باعث تخریت زیست محیط می‌شود.
دستمال مرطوب: یکی از بهترین روش‌های پاک کردن خودتان می‌تواند استفاده از دستمال‌های مرطوب باشد. این دستمال‌ها با داشتن رطوبت کمک بیشتری به پاکیزه شدن شما خواهند کرد.
دستمال کاغذی: بعد از دستمال مرطوب می‌توانید از دستمال کاغذی برای خشک کردن و تمیزی نهایی استفاده کنید.
آفتابه مسافرتی: یک کالای کوچک و کم حجم و در عین حال کاربردی برای مسافرت، کمپ و حتی کوهنوردی. طراحی این آفتابه به گونه‌ای است که بر روی بطری قابل نصب است. به همین دلیل کافی است که یک بطری آب داشته باشید تا آفتابه مسافرتی را بر آن ببندید.
تاثیر استفاده از مواد سلولزی در طبیعت
یکی از نکاتی که ممکن است در آن شک و شبهاتی وجود داشته باشد، استفاده از محصولات سلولزی مانند دستمال کاغذی و پدهای بهداشتی است. اگر بخواهیم در راستانی حفظ محیط زیست صحبت کنیم باید بگوییم کلا طرفداران زیست محیطی به «پسماند صفر» اعتقاد دارند و از این رو نباید هیچ زباله‌ای تولید شود، پس استفاده از دستمال‌های یکبار مصرف اصلا مورد تایید نیست و توصیه می‌کنند از پارچه‌های مناسب که قابلیت شست وشو دارند، بهره ببرید. حتی برای دوران قاعدگی بانوان، پدهای قابل شست و شو وجود دارد.
حقیقت این است برای فردی که سبک زندگیش پسماند صفر نیست، انجام موارد بالا برای اولین بار آن هم در کمپ و طبیعت، کار دشواری خواهد بود. به همین دلیل استفاده از دستمال کاغذی می‌تواند بلا مانع باشد اگر مواردی را که در ادامه می‌گوییم، رعایت کنید:
به هیچ عنوان دستمال کاغذی، دستمال مرطوب یا پدهای بهداشتی را در چاله‌هایی که برای دستشویی حفر کرده‌اید، نیندازید. درست است دستمال جذب زمین می‌شود اما برای اینکار حداقل 5 ماه زمان لازم دارد و در طی این فاصله خاک آلوده خواهد شد. (پدهای بهداشتی بازه‌ی زمانی بیشتری احتیاج دارند)
از آتش زدن آنها در طبیعت جلوگیری کنید، دود حاصل از آنها به شدت شیمیایی و خطرناک است. بهترین راه این است آنها را در کیسه زباله ریخته و جمع آوری کنید، سپس مانند سایر زباله‌ها آنها را به مکان مخصوص ببرید.
جمع بندی دستشویی در طبیعت و کمپ
کوهنوردی، طبیعتگردی و کمپ می‌تواند بسیار دلپذیر باشد اما در عین حال سختی‌های مختص به خودش را دارد. شاید یکی از سختی‌هایی که کمتر کسی به آن اشاره می‌کند، بحث دستشویی در طبیعت باشد. شاید ناخوشایند بودن این مبحث مانع از بست و توزیع فرهنگی آن شده باشد. اما حفظ محیط زیست چیزی نیست که بشود ساده از آن گذر کرد. به همین دلیل در این مطلب سعی کردیم روش‌های دستشویی صحرایی و استفاده از دستمال و پاکسازی را شرح دهیم. به امید تجربه‌ی سالم و در عین حال راحت‌تر برای شما در کمپ و طبیعت.
در دنیای ما ماجراجویی کنید
سفر بی زباله یا سفر سبز چیست؟!
سفر بی زباله شاید دغدغه‌ی جدیدی برای بعضی از افراد باشد. اما سبز سفر کردن یکی از اهداف گردشگری پایدار است که این روزها باید بیشتر به آن توجه کنیم. بنظرم باید از مرحله «نریختن زباله در طبیعت و سفر» به «تولید نکردن زباله» برسیم. شاید بگویید هنوز آدم‌هایی هستند که مسولیت جمع آوری زباله‌ها را ندارند، بعد به این افراد می‌خواهید آموزش دهید اصلا زباله تولید نکنند؟! غیرممکن است!
ادامه مطلبپست های مرتبط
8 اردیبهشت 1404
آب آشامیدنی در طبیعت: روش های تصفیه و حمل آب در کوه و کمپ
آب آشامیدنی در طبیعت: روش های تصفیه و حمل آب در کوه و کمپ یکی…
8 اردیبهشت 1404
در بهار به کجا سفر کنیم؟ 5 مقصد بهاری که باید بشناسید!
در بهار به کجا سفر کنیم؟ در بهار به کجا سفر کنیم؟ در ادامه تیم…
13 مرداد 1403
هر آنچه که باید از کوه دنا بدانید! | معرفی 3 قله بلند آن
هر آنچه که باید از کوه دنا بدانید! کوه دنا برخلاف باور عموم یک قله…
9 مرداد 1403
هواشناسی کوهستان؛ مهارتی برای کوهنوردی ایمن
هواشناسی کوهستان؛ مهارتی برای کوهنوردی ایمن هواشناسی کوهستان و کوهنوردی پیوند عمیقی باهم دارند، زیرا…
