طناب کوهنوردی؛ ایمنی در صعود، فرود و پیمایش

در دنیای مدرن امروز، انسان روز‌به‌روز از طبیعت دور‌تر و در زندگی شهری غرق می‌شود، اما آغوش مادر حیات همواره به روی او باز است. حضور در کوهستان، روح را صیقل می‌دهد و تضمین‌کننده سلامت جسم و جان است. اما کوهنوردی ایمن مهم‌ترین مسئولیت و وظیفه شما است. برای انجام درست این مسئولیت کافی است هوشیار باشید و در این راه آگاهانه گام بردارید. اولین قدم، انتخاب تجهیزات مناسب است. طناب کوهنوردی از مهم‌ترین وسایلی است که در پیمایش، صعود و فرود به آن نیاز خواهید داشت.

در این مقاله شما را با انواع طناب صخره نوردی و کوهنوردی آشنا می‌کنیم تا با انتخابی هوشمندانه لذت حضور در طبیعت را برای خود دو‌چندان کنید.

نکات مهم در انتخاب طناب کوهنوردی

برای انتخاب طناب کوهنوردی مناسب توجه به چهار مورد ضروری است: نوع طناب، ضخامت و طول طناب، ویژگی‌های ساختاری و ظاهری و درجه ایمنی طناب.

  • در حالت کلی دو نوع طناب در کوهنوردی استفاده می‌شود، طناب دینامیک و استاتیک که هر کدام ویژگی‌ها و کاربرد‌های خاص خود را دارد.
  • ضخامت و قطر طناب صخره‌نوردی و کوهنوردی، طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود که از 7 تا 13 میلی‌متر متفاوت است.
  • این طناب‌ها در اندازه‌های 30 تا 80 متر عرضه می‌شوند.
  • توجه به مقاومت در برابر آب و داشتن خط میانی از نکاتی است که هنگام خرید طناب باید به آن‌ها توجه کنید.

در ادامه انواع طناب کوهنوردی دینامیک یا پویا را به شما معرفی می‌کنیم و کاربرد‌ها و ویژگی‌های هر یک را شرح می‌دهیم.

انواع طناب دینامیک در کوهنوردی و صخره‌ نوردی

سه مدل طناب کوهنوردی دینامیک در بازار عرضه می‌شود. تک‌طناب، طناب دوبل و طناب دوقلو با کارایی‌های متنوع‌شان در صعود‌ها و فرود‌ها به شما کمک می‌کنند. این طناب‌ها با خاصیت کشسانی خود اثر ضربه را در هنگام سقوط کاهش می‌دهند و حافظ جان شما هستند.

تک‌طناب در بسیاری از ورزش‌ها و صعود‌ها کاربرد دارد و با داشتن قطر 2/9 تا 11 میلی‌متر و طول‌ 50 تا 70 متر از تجهیزات مورد علاقه کوهنوردان و سنگ‌نوردان است. این مدل برای مبتدیان عالی است. عدد یک داخل دایره در دو انتهای این طناب آن را از سایرین مجزا می‌کند. 

فراموش نکنید تک‌طناب، مناسب مسیر‌های مستقیم و تا اندازه مشخصی است، در کوهنوردی‌های چند‌مرحله‌ای دو مدل دیگر کارا هستند.

به خاطر بسپارید!

در کوهنوردی با طناب دوبل یا نیم‌طناب، شما از دو طناب با قطر 8 تا 9 میلی‌متر استفاده می‌کنید. این مدل مناسب صعود‌های چند‌مرحله‌ای، یخ‌نوردی و صخره‌نوردی است اما در سایر کوهنوردی‌ها نیز کاربرد دارد. این طناب‌ها به شما اجازه می‌دهند مسیر طولانی‌تری را بپیمایید و ایمن‌تر هستند. هرچند که کار با مدل دوبل، نیازمند مهارت بیشتر است و در مقایسه با تک‌طناب وزن بالا‌تری دارد، اما استفاده از آن در مواقع لازم ضروری است. یادتان باشد که در کوهنوردی دسته‌جمعی می‌توانید بار را میان خود تقسیم کنید و از وزن کوله خود بکاهید.

 طناب کوهنوردی دوقلو مدلی پویا است که ویژگی‌ها و کاربرد‌هایی مشابه با نیم‌طناب دارد. این مدل، با ضخامت 7 تا 8 میلی‌متر سبک‌تر از طناب دوبل است و طرفداران زیادی دارد. هر‌چند که کوهنوردی گروهی ایمن‌تر است، اما هر سه مدل از طناب‌های دینامیک را می‌توان به صورت انفرادی و گروهی استفاده کرد. یادتان باشد کوهنوردی حرفه‌ای انفرادی در گرو تجربه و مهارت بسیار بالایی است و به همه توصیه نمی‌شود.

طناب کوهنوردی استاتیک

خاصیت الاستیسیته در طناب‌ کوهنوردی استاتیک بسیار کم است و این امر آن را مناسب فعالیت‌هایی می‌کند که نیازی به کشسانی بالا ندارند. این طناب‌ها ضخامتی بین 9 تا 13 میلی‌متر دارند و در غارنوردی، راپل، تنگه‌نوردی، حمل بار و عملیات امداد و نجات کاربرد دارند. در جا‌به‌جایی وسایل و مجروحان نیاز است طناب کم‌ترین کشسانی را داشته باشد تا از حرکات اضافی جلوگیری شود و آسیب به حداقل رسد.

این موضوع را به‌خاطر بسپارید که طناب کوهنوردی استاتیک را هرگز برای صعود و فرود انتخاب نکنید. هر جا احتمال سقوط وجود دارد نیاز به کشسانی افزایش می‌یابد. مهم‌ترین نکته در کوهنوردی و صخره نوردی این است که چشم‌اندازی از مسیر و فعالیت‌های خود داشته باشید تا تجهیزات خود را متناسب با آن انتخاب کنید.

خصوصیات ظاهری و ساختاری طناب صخره نوردی و کوهنوردی

اولین ویژگی ساختاری که هنگام خرید طناب صخره نوردی و کوهنوردی باید به آن توجه کنید میزان مقاومتش در برابر آب است. فرض کنید در کوهستان‌های برفی در حال کوهنوردی هستید و هر لحظه آب بیشتری به طناب شما نفوذ و کار را برایتان دشوار می‌کند. اگر طناب شما پوشش ضد‌آب داشته باشد، آب بسیار کمی به آن جذب می‌شود و خیال‌تان را از ایمنی هنگام صعود و فرود راحت می‌کند. این مدل‌ها محکم‌تر و سبک‌تر از سایرین هستند و در برابر ساییدگی به وسیله سنگ‌ها بسیار مقاوم‌اند. گاهی پرداخت هزینه بیشتر تضمینی برای حفظ جان است، پس تردید نکنید.

داشتن علامت در میانه و پایان طناب کوهنوردی و صخره‌نوردی، مزیتی است که توجه به آن در هنگام خرید مهم است. این علامت‌ها به شما نشان می‌دهند که به وسط یا پایان طناب رسیده‌اید و کمک‌تان می‌کنند تا برنامه‌ریزی و محاسبه دقیقی داشته باشید. هر‌چند که خود‌تان هم می‌توانید این علامت‌ها را روی طناب‌تان بگذارید اما بودنش در طناب، خرید آن را مطمئن‌تر می‌کند. گاهی طناب‌ها دو رنگ دارند که از علامت وسط قابل‌اعتماد‌تر هستند. اگر رنگ علامت وسط کم شود ممکن است در هوای تاریک یا شرایط نامساعد جوی معلوم نباشد، اما تغییر رنگ از میانه طناب خیال‌تان را راحت‌تر می‌کند.

جنس هسته طناب صخره‌نوردی بسیار مهم و حیاتی و ضامن مقاومت آن است. این روز‌ها طناب‌ها دارای هسته‌ای از جنس نایلون یا مواد مصنوعی هستند که روکشی آن را می‌پوشاند و استحکام بسیار بالایی دارند.

برچسب ایمنی در طناب کوهنوردی؛ لازمه خریدی مطمئن

همه طناب‌ها و وسایل کوهنوردی باید برچسب ایمنی فدراسیون بین‌المللی کوهنوردی یعنی UIAA را داشته باشند. این برچسب، تضمین می‌کند که طناب از استاندارد‌های لازم برخوردار و تست‌های مختلفی را گذرانده است. این علامت نشان می‌دهد که طناب صخره‌نوردی قادر به تحمل چه تعداد سقوط است، چه اندازه کشیدگی دینامیک و استاتیک و چه مقدار نیروی ضربه دارد.  

هر طناب صخره نوردی و کوهنوردی دینامیک بر‌اساس تعداد مشخصی سقوط رتبه‌بندی می‌شود که شرایط آزمایشگاهی سخت‌گیرانه‌ای آن را تعیین می‌کند. شک نکنید که هر طناب دارای برچسب UIAA تعداد بسیار بیشتری سقوط را نسبت به امتیازش تحمل می‌کند. با رسیدن به تعداد سقوط تعیین‌شده، لازم نیست طناب را کنار بگذارید چرا‌که قدرت تحملش بسیار بیشتر است. تنها با دیدن فرسایش و پارگی طناب، دیگر از آن استفاده نکنید.

کشیدگی استاتیک را مقدار کشش طناب وقتی وزنه 80 کیلوگرمی به آن آویزان است تعیین می‌کند. این مقدار نباید برای تک‌طناب و طناب دوقلو از 10% طول طناب بیشتر باشد. مقدار مجاز کشیدگی استاتیک در طناب دوبل 12% کل طول آن است. کشیدگی دینامیک خاصیت الاستیکی طناب را در هنگام سقوط نشان می‌دهد و نباید بیشتر از 40% طول طناب باشد. هر دوی این کشش‌ها با نیروی ضربه در ارتباط هستند، نیرویی که اولین سقوط به کوهنورد وارد می‌کند. واحد نیروی ضربه کیلونیوتون است و هر‌چه مقدار آن کم‌تر باشد ضربه کم‌تری به کوهنورد وارد می‌شود.

نکات مهم نگه‌داری از طناب کوهنوردی

مراقبت اصولی از طناب کوهنوردی طول عمر آن را افزایش می‌دهد و از هزینه‌های جانی و مالی ناشی از فرسودگی طناب می‌کاهد. در ادامه نکات مهم نگه‌داری از این طناب‌ها را به شما می‌گوییم تا به کمک آن‌ها بتوانید مدت‌زمان بیشتری از طناب‌تان استفاده کنید. 

  • مرتبا طناب را بررسی کنید تا اگر آسیبی به آن وارد شده باشد فورا آگاه شوید و با طناب فرسوده یا پاره به کوهنوردی و صخره نوردی نروید.
  • دانه‌های ریز سنگ و ماسه و لبه‌های تیز باعث آسیب به لایه‌های مختلف طناب صخره‌نوردی و کوهنوردی می‌شوند، مراقب‌شان باشید.
  • شستن و خشک‌کردن اصولی طناب عمر آن را افزایش می‌دهد.
  • طناب کوهنوردی پیچیده خود را در جایی دور از نور خورشید قرار دهید و از مواد شیمیایی دور نگه دارید.
  • طناب را در جاهای چرب نکشید و از انداختن آن در مواد روغنی خودداری کنید.
  • از طناب صخره نوردی خود در بوکسل ماشین و سایر کار‌ها استفاده نکنید.
  • در صعود‌های چند‌مرحله‌ای و طولانی از دو سر طناب استفاده کنید و اجازه دهید اصطکاک در تمام طناب پخش شود.

سخن آخر

هر فعالیت و ورزشی تجهیزات خاص خود را می‌طلبد. کوهنوردی و سایر پیمایش‌های کوهستانی، زمانی مفید و لذت‌بخش خواهند بود که با ابزار مناسب همراه باشند. داشتن طناب مناسب در هر مرحله و سطحی از کوهنوردی ضروری است. اگر مبتدی هستید و می‌خواهید کوهنوردی را به صورت جدی دنبال کنید، طناب‌های ضخیم‌تر و با کشسانی بالا برای شما مناسب است.

آموزش دیدن از حرفه‌ای‌ها و کوهنوردی دسته‌جمعی و با گروه، نکته مهم دیگری است که باید به آن توجه کنید. در ابتدای کار، از تک‌طناب‌های پویا استفاده و مسیر‌های کوتاه و مستقیم را انتخاب کنید. با پیشرفت بیشتر دو مدل دیگر طناب‌های دینامیک را به تجهیزات کوهنوردی خود اضافه کنید. داشتن یک طناب کوهنوردی استاتیک در کوله‌پشتی‌تان می‌تواند بسیار کارا باشد.

توجه به برچسب ایمنی طناب هم در هنگام خرید ضروری است. طناب‌های تایید‌نشده و بی‌کیفیت را به دلیل قیمت کمتر انتخاب نکنید، چرا که ممکن است خسارات جانی غیر‌قابل‌جبرانی به‌همراه داشته باشد. هدف و مسیر خود را در صخره‌نوردی و کوهنوردی مشخص و با توجه به نکات گفته‌شده در این مقاله بهترین گزینه را انتخاب کنید. فراموش نکنید که ایمنی مهم‌ترین مساله‌ای است که در طبیعت موجب آرامش خاطر و حفظ سلامت شما می‌شود. توجه به آن را جدی بگیرید و از نورد و پیمایش خود نهایت لذت را ببرید.

در دنیای ما ماجراجویی کنید:

ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

پست های مرتبط