روستای تاریخی مران؛ با معماری متفاوت در استان مازندران

گوشه گوشه‌ی خاک پهناور ایران مملو از جاذبه‌های گردشگری متنوع است. گاهی بعضی از این مناطق تاریخ و طبیعت را در کنار هم به نمایش میگذارند. مانند روستای کهنسال مران در شهرستان تنکابن واقع در استان مازندران که بیش از 1500 سال قدمت دارد. همراه من در سیاه کمان باشید تا سفری مجازی به این منطقه داشته باشیم و با جاذبه‌های مختلف آن آشنا شویم.

معرفی روستای مران

محل قرارگیری این روستا در فاصله 60 کیلومتری تنکابن، فراتر از جنگل‎های سه هزار است. از جاده جنگلی با پیچ‌های فراوان که از یک طرف در محاصره صخره‌های سنگی است و از سمت دیگر دره‌های عمیق که در انتهای آن رودخانه خروشان و پر جنب و جوش قرار دارد، گذر می‌کنید.

لازم به ذکر است که اکثر مسیر آسفالت نیست اما زیرسازی آسفالت انجام شده است؛ زیرا انتهای این راه، جاده کوهستانی الموت است که همچنان در حال احداث است و تکمیل نشده است. در بین راه به یک دو راهی برمیخورید؛ سمت راست منتهی میشود به روستای درجان و سمت چپ به روستای مران و در نهایت به الموت می‌رسد. ورودی روستا تابلوئی نصب شده است تا جدا کننده مسیر الموت با خود باشد.

معماری روستای مران

به محض ورود به ابتدای روستا باید ماشین ها را پارک کنید و بقیه مسیر را پیاده بروید. دلیل این امر معماری جالب روستا است که هیچ جاده‌ای در میان روستا وجود ندارد. تماما کوچه‌های تنگ و باریک و تودرتو است که همگی به نوعی به یکدیگر راه دارند. از نظر من قدم زدن در آنها یکی از هیجان انگیزترین تجربه‌ها است.

دائما باید حواستان باشد لا به ‎لای این کوچه‌ها مسیر را گم نکنید، زیرا در عین سادگی شباهت زیاد خانه‌ها و کوچه‌ها ممکن است باعث سردرگمی شود. به دلیل شرایط اب و هوایی این منطقه و بارش‌هایی که بیشتر به صورت برف است، معماری خانه‌ها به طوری است که سقف‌های تخت دارند و حالت پلکانی به خود میگیرند مانند روستای ماسوله، اما فرق‌شان در این است که مران به معروفیت ماسوله نیست و همین امر بکر بودن بیشتری را برایش به ارمغان آورده است.

مصالح به کار رفته در ساخت خانه‌ها چوب و سنگ است با روکش کاهگلی که برای تمیزی و نما از آن استفاده می‌کنند.  البته نباید خاصیت عایق سرما و گرمای آن را ندیده گرفت. چیزی که بسیار جالب بود؛ ارتفاع کم درب ورودی خانه‌ها بود. دلیل آن را پرس و جو کردم، گویا به خاطر در امان ماندن از بادهای شدید و سرمای سخت زمستان درب‌ها را کوتاه می‌گرفتند تا بتوانند خانه را از این گزندهای طبیعی حفظ کنند.

قدمت روستای مران

به نقل از ریئس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان‌های تنکابن و عباس‌آباد طبق مستنداتی که از کاوش‌ها و تحقیقات در این روستا به عمل امده است و قبرهایی که مورد مطالعه قرار گرفتند، قدمت این روستا بیش از یک هزار  و 500 سال است. و از آنجایی که بافت این روستا به لحاظ تاریخی بسیار ارزشمند است پس از روستای یوش در شهرستان نور به عنوان دومین روستای مازندران ثبت ملی شده است.

حمام تاریخی مران

قابل توجه ترین مکان در مران از دیدگاه اکثر مسافران، حمام قدیمی است که اواسط روستا قرار دارد. معماری این حمام الهام گرفته از دوره صفویه است و حدود 150 سال قبل ساخته شده است. در ابتدا با هیزم و آتش آب را گرم میکردند اما حالی چند سالی است که سیستم گرمایش آن را به دیگ‌های بزرگ گازویئلی تغییر دادند 

اما خوشبختانه این کار هیچ تغییر مشهودی در معماری و بافت بنا به وجود نیاورده است. نکته در خور توجه این است که بعد از گذشت یک قرن و نیم همچنان مردم آبادی در آن استحمام می‌کنند و البته در آن به روی مسافران و گردشگران نیز باز است. کاملا حیرت انگیز است که در تمام طول سال این حمام روشن است و برای استفاده از آن نیاز نیست هیچ مبلغی بپردازید. شاید به توان از آن به عنوان یکی از امکانات رفاهی رایگان در خور توجه مران نام برد.

جاذبه مذهبی مران

کمی بالاتر از حمام عمومی امامزاده‌ای بسیار کوچک قرار دارد که گنبد دست ساز کوچک سفید رنگی روی سقف تخت آن خود نمایی میکند. در میان آن همه خانه‌های کاهگلی به رنگ تیره و روشن سفید بودن این مکان کمی برایم  برانگیز بود، اما طی صحبت کوتاهی با یکی از اهالی سالخورده مران دریافتم که این نشات گرفته از آیین سنتی «شیلان کشی» است. آیینی مذهبی که هر سال برای استحکام بنای امامزاده و تمیزی آن صورت میگیرد. بدین صورت که به جای کاهگل از گچ سفید استفاده می‌کنند.

جاذبه‌های طبیعی

وقتی تاریخ و طبیعت با هم ادغام میشوند، منظره کم نظیری را از خود به جای می‌گذارند. این را میتوان از بالای تپه‌های «جوانه مرز» کمی بالاتر از مرکز روستا، آن طرف رودخانه به راحتی تماشا کرد. اما اگر راه خود را در این تپه ادامه دهید و از باغات گیلاس و گردو گذر کنید بعد از حدود یک ساعت راهپیمایی به آبشاری عظیم می‌رسید که از دل صخره سرازیر شده و با ارتفاع خود در میان کوه‌های بلند، شکوه خداوندی را به زیبایی هرچه تمام‌تر به تصویر می‌کشد.

محصولات مران

بی‌شک وقتی یک روستا در دل کوه‌های سه هزار قرار می‌گیرد و از آب و هوای آن نیز برخوردار است، محصولات ارگانیک و با کیفیتی را در خود نهفته دارد. روستای مران دارای باغ‌های گیلاس، فندق و گردو بسیاری است که اکثر درخت‌ها هم به صورت خودرو رویئده‌اند و یا توسط افرادی در سالهای بسیار دور شاید بیش از یک قرن پیش کاشته شده‌ باشند.

اما از آنجا که اهالی روستا عادت به بیکاری ندارند و فقط به استفاده از باغات قدیمی بسنده نکردند و خود دست به کار شدند برای کاشت محصولاتی مانند لوبیا، سیب زمینی و البته باغ‌های فصلی سبزی که به لطف خدا و آب و هوای مناسب و زحمت روستاییان محصولات آنان از با کیفیت‌ترین‌ها در تنکابن به حساب می‌آید و بازار تقاضای فراوانی دارد.

بهترین زمان سفر

افراد بومی که تمام فصول سال در مران زندگی می‌کنند شاید نزدیک به 20 نفر باشند. از اواسط فصل بهار تا اواخر تابستان و گاها اوایل پاییز مران دوباره میزبان اهالی خود می‌شود. و از نظر من بدون وجود اهالی پر مهر و صفا و البته مهمان‌نواز مران، روستا کمی خالی از لطف می‌شود. جدای این، زمستان بسیار سرد و جاده بسیار لغزنده‌ای داردکه به هیچ‌وجه برای گردشگران مناسب نیست. پس اگر قصد سفر دارید بهترین زمان بهار و تابستان است، روزهای گرم سال که مران با خنکی دلچسبش میزبان بهتری خواهد بود.

سخن آخر

روستای تاریخی مران با بیش از 200 نفر جمعیت در دل رشته کوه‌های البرز، پشت کوه الموت با پیشینه تاریخی 1500 ساله، با خانه‌هایی به سقف تخت که پدیده‌ای نادر در مازندران به شمار میرود. زیرا همیشه به دلیل بارش باران‌های زیاد سقف‌ها شیب دار طراحی می‌شده‌اند. اما روستای مران استثنایی است در محدوده جفرافیایی مازندران که با قرار دادن این معماری در دل تاریخ و طبیعت تبدیل به هدف گردشگری و بومگردی شده است که همین امر باعث جذب توریست‌هایی از سایر کشورها و استان‌های دیگر شده است.

در دنیای ما ماجراجویی کنید:

ارسال دیدگاه

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

پست های مرتبط