اگر تا حالا به کویر نرفتید؛ پیشنهاد میکنیم این تجربه را با کویر مرنجاب شروع کنید، زیرا از جهات متفاوت از قبیل؛ مسافت، دما، جاذبه گردشگری و… بهترین ویژگیها را دارا است. با سفر به کویر مرنجاب با حفظ ایمنی کافی، تجربهای را بدست میآورید که میتواند باعث تصمیم گیری بهتر شود. تصمیم بر آنکه آیا یک کویرگرد میشوید یا خیر؟!
شاید سالها قبل در ایران، کویر حتی به عنوان آخرین گزینه گردشگری هم به ذهن کسی نمیرسید، اما با گسترش فضای مجازی و اطلاع رسانی، داستان به کلی متفاوت شده است. حالا کویر به اندازه جنگل و دریا متقاضی و گردشگر دارد. اتفاقاً به دلیل تنوع زیست بومی، روز به روز بر تعداد علاقهمندانش اضافه میشود.
در این بلاگ ابتدا به جاذبههای طبیعی و تفریحی کویر مرنجاب میپردازیم و در نهایت آدرس و مسیر دسترسی را در اختیارتان قرار میدهیم. اول بخوانید، اگر دوست داشتید، ادامه دهید و به مسیر برسید!
داستان نام گذاری کویر مرنجاب
شاید بهتر باشد، قبل از هر چیزی بدانید چرا مرنجاب به این نام خوانده شد. اگر داستان بلند را خلاصه کنیم به اینجا میرسیم که به دست آوردن آب در این مکان خشک، به قدری مشکل بوده است که مردان باید چاههای عمیقی حفاری میکردند تا به آب شیرین برسند به همین دلیل به آن میگفتند؛ «مرد، رنج، آب» و این سه کلمه پر معنا، با گذشت زمان به «مرنجاب» خلاصه شد. اما همچنان بار معنایی این کلمه در روح کویر وجود دارد و ارزش زندگی دورانهای گذشته را منعکس میکند.
از تپههای شنی مرنجاب تا کارونسرای پر رونق
پر رنگترین دیدنی کویر مرنجاب، کاروانسرای آن است که قدمت آن به دوران صفوی میرسد. شاه عباس صفوی که دستی به سزا در ساخت کاروانسرا داشت؛ در مرنجاب نیز بنایی مربع شکل با مساحت 3500 مترمربع، ساخت. شاید برای شما سوال باشد که چرا در منطقهی کویری دستور ساخت کاروانسرا داده شده است؟! این بنا، در اصل به استراتژی امنیتی آن دوره باز میگردد.
اصفهان در آن زمان پایتخت کشور بوده، در نتیجه قلب اقتصاد و تجارت در آن تپیده میشده. شاه عباس خوب میدانست اگر در منطقه جنگ درگیرد، اصفهان بیشترین تهدید را دارد. به همین دلیل دستور داد تا کاروانسرایی نزدیک دریاچه نمک بسازند؛ تا هم استراحتگاه باشد و هم مکانی برای نگهبانی! بنابراین 400 سال قبل، یعنی سال 1012 هجری، این کاروانسرا با 500 نگهبان دائمی، تأسیس شد.
حتماً میخواهید بدانید در دنیای امروز که دگر کاروانی نیست و جنگ تن به تن وجود ندارد، چه بر سر کاروانسرا آمده است. باید بدانید کاروانسرای مرنجاب به عنوان یک بنای تاریخی در دل کویر، همچنان پا برجاست و حتی آماده پذیرایی از مسافران میباشد. بعضی از اتاقهای کاروانسرا برای اقامت در اختیار گردشگران قرار میگیرد. یکی از اتاقها تبدیل به غذاخوری شده است. میشود گفت کاروانسرا همچنان رونق خود را حفظ کرده است، اما کمی نوینتر!
جاذبههای کویر مرنجاب و اطراف آن
کوه کلنگ
با فاصله 5 کیلومتری از کاروانسرا، شما میتوانید کوه کلنگ را مشاهده کنید. جنس منحصر به فرد این کوه، هر کویرگردی را به خود جذب میکند. حتی عکاسان بسیاری برای ثبت این طبیعت به این مکان میآیند.
خطب شکن
منطقهای در کویر مرنجاب قرار دارد که دارای شیب بسیار تندی است. در قدیم بار شترها را بر روی بار بند چوبی به نام خطب میبستند. اما شیب این منطقه به قدری تند بوده که در اینجا بار بند یا همان خطب از پشت شتر میافتاد و میشکست. به همین دلیل این روزها به نام «خطب شکن» معروف است. موقعیت مکانی این شیب تند، در 25 کیلومتری کاروانسرا میباشد.
چاه کنجه
شاید باور اینکه در دل کویر، چاه پر آب وجود داشته باشد؛ کمی سخت باشد. به همین دلیل خیلی از کویرشناسان این چاه را، پدیدهای اعجاب انگیز میدانند. برای تماشای این چاه پر آب، کافی است 5 کیلومتر از کاروانسرا فاصله بگیرید. البته همیشه یادتان باشد؛ کویر را با راه بلد و لیدر محلی بازدید کنید.
جزیره سرگردان اصفهان
اگر در روزهای بارانی به کویر مرنجاب سفر کنید؛ شانس دیدن جزیره سرگردان را دارید، زیرا آب در دریاچه نمک جمع میشود و وقتی به آن خیره شوید؛ حس میکنید در وسط آبها، جزیرهای در حال حرکت است. اما با گذشت زمان و پیشرفت علم، باور قدیمیها از بین رفت و متوجه شدند این تصویر به دلیل شکست نور در آب اتفاق میافتد. ولی چه چیزی بهتر از افسانهها و داستانهای قدیمی؟! چرا اسمش یادآور گذشتهها نباشد؟! بنابراین نام این منطقه به «جزیره سرگردان» معروف شد تا همیشه داستان پشت پردهاش در خاطر همه بماند.
چاه هندوانه
هندوانه به عنوان یکی از پر مصرفترین میوهها در حیطه آبیاری محسوب میشود. به همین دلیل شاید باورش سخت باشد که در کویر مرنجاب، محیطی وجود دارد به نام «چاه هندوانه» که محل پرورش این میوه است! اما قدیمیها همیشه افکار کارآمدتر داشتند. اینبار برای کشت هندوانه در این منطقه چالههای مختلفی را کندهاند و بذر را در آن میکارند تا کم کم رشد کند و چالهها با آبیاری درست به رطوبت مدنظر میرسند و باعث به ثمر رسیدن هندوانه میشوند. اگر محل اقامت شما، کاروانسرا باشد، 45 کیلومتر با این مکان فاصله دارید.
دریاچه نمک مسیله
در شمال کویر مرنجاب، میتوانید دریاچه نمک مسیله یا آران و بیدگل را مشاهده کنید. این دریاچه تقریباً 2400 کیلومتر مساحت دارد. اگر باران نبارد، تا چشم کار میکند سفیدی نمکزار است و بس. تصویری کم نظیر که بهت و حیرت را در هر بینندهای بر میانگیزد. مخصوصاً با خطوط چندضلعی که در سطح آن وجود دارد. انگار در حال تماشای یک تابلو با هنر انتزاعی هستید که بر روی زمین نقش بسته باشد.
تصور قدم نهادن در شنهای کویری، در هنگام طلوع یا غروب آفتاب، قطعاً جز آرامش و رهایی چیزی به دنبال ندارد؛ اما ما به عنوان یک منبع در حوزه اطلاع رسانی کوهنوردی و طبیعتگردی، وظیفه خود میدانیم تا بگوییم سریع در کویر دل به دریا نزنید! خدا میداند در بین شنها چه جانوری پنهان شده است. سعی کنید از محیط اطراف و نبود مار و حشره، مطمئن شوید، بعد پاها را بدون هیچ محافظی در شنها فرو کنید. یادتان باشد شما به دنبال آرامش هستید، پس سعی کنید در تمام زمینهها آن را فراهم کنید.
اسم کویر از قدیم تا الان به شتر گره خورده است. البته که الان دیگر خبری از کاروانهای شتر نیست، اصلاً خبری از سفرهای سخت نیست! اما با این حال، شتر، این حیوان مقاوم در برابر کم آبی، در کویر مرنجاب به تعداد زیادی وجود دارد که آمادهاند به شما سواری بدهند، بلکه برای مدت کوتاهی حس و حال گذشتگان در ذهنتان مجسم گردد.
حالا که شترها فقط نقش تفریحی دارند، وظیفه اصلی جا به جایی مسافران در کویر مرنجاب، به عهده آفرودها قرار گرفته است. اما خیال نکنید فقط مانند تاکسی در آنجا عمل میکنند! ماشینهای آفرود و رانندگانشان، با بالا رفتن از رملهای شنی و رانندگی بدون مرز، تجربه هیجان انگیزی را رقم میزنند.
آسمان با شکوه کویر؛ چشم هر بینندهای را خیره میکند. مخصوصاً اگر با تلسکوپ به تماشای ستارهها بنشینید؛ خدا میداند چه صورهای فلکی را به چشم خواهید دید. در کویر مرنجاب به قدری ستارهها واضح هستند که خیال میکنید در آسمان، بین آنها هستید.
پوشش گیاهی و جانوری کویر مرنجاب به چه صورت است؟
با شرح حالی که از کویر و تفریحاتش، تا الان ذکر کردیم؛ حتما متوجه شدید اینجا آنقدرها هم بی آب و علف نیست. هرچه باشد منطقه کویری است نه بیابانی! پوشش گیاهی کویر مرنجاب، به خاطر بافت شوری که دارد، گیاهان شورپسند هستند. مثل درختهای طاغ، گز، قیچ، ارته و دم گاوی.
ممکن است تصور کنید فقط حیواناتی مثل مار و حشرات وجود داشته باشند. اما تنوع جانوری مرنجاب، قطعا باعث حیرت شما میگردد. از گرگ و شغال و بزمچه گرفته تا شاهین و عقاب، گربه شنی و روباه در این مکان زیست میکنند. حتی چند سال قبل، دو قلاده یوز ایرانی در این نقطه دیده شد که شوقی بی حد و اندازه به دوست داران طبیعت و محیط زیست، القا کرد.
کی به کویر مرنجاب برویم؟
اگر تحمل دمای 40 درجه را دارید؛ تابستان بروید! ولی همیشه بدانید حتی در زمستان هم خبری از آب و هوای معتدل رو به خنک در روزهای کویری، نیست. اما اختلاف دما بین روز و شب کویر در پاییز و زمستان به بیشترین حد خود میرسد. بنابراین همیشه لباس گرم و خنک را با هم بردارید. در حالت کلی بهترین زمان سفر به کویر مرنجاب اوایل پاییز تا شروع بهار است. بعد از آن گرمای بیش از حد هوا باعث گرمازدگی میشود و اصلاً توصیه نمیکنیم.
کی به کویر مرنجاب برویم؟
اگر تحمل دمای 40 درجه را دارید؛ تابستان بروید! ولی همیشه بدانید حتی در زمستان هم خبری از آب و هوای معتدل رو به خنک در روزهای کویری، نیست. اما اختلاف دما بین روز و شب کویر در پاییز و زمستان به بیشترین حد خود میرسد. بنابراین همیشه لباس گرم و خنک را با هم بردارید. در حالت کلی بهترین زمان سفر به کویر مرنجاب اوایل پاییز تا شروع بهار است. بعد از آن گرمای بیش از حد هوا باعث گرمازدگی میشود و اصلاً توصیه نمیکنیم.
از اول قرار بر این بود، تمام ویژگیهای کویر مرنجاب را ذکر کنیم، اگر علاقهمند به بازدید از نزدیک شدید، بعد آدرسش را در اختیاراتان بگذاریم. اینجور که معلوم است، حسابی کویر دلتان را برده است. پس آدرس را به خاطر بسپارید:
استان اصفهان، شهر کاشان، آران و بیدگل، بلوار ارتش، جاده مرنجاب، کویر مرنجاب
سفر بیخطر!
اگر میخواهید سفر بیخطری داشته باشید؛ حتما آب به اندازه کافی بنوشید و از دهیتراته شدن جلوگیری کنید. مراقب حیوانات و گزند حشرات کویری باشید. به هیچ عنوان بدون لیدر و راهنما، راهی مناطق کویری نشوید. داشتن سفری ایمن، بسیار راحت خواهد بود اگر به نکات ساده و ریز اهمیت دهید. امیدواریم تجربهی به یادماندنی از سفر به مرنجاب برایتان رخ بدهد.
کویر مرنجاب، یکی از چندین کویر ایران میباشد که برای شروع کویرگردی یک گزینهی خوب است. کویر مرنجاب قدمت بسیار زیادی دارد، و نام آن بر اساس اینکه در گذشته، تهیه آب در این منطقه بسیار رنجناک بوده است، به طوری که مردان رنج زیادی را تحمل میکردند تا به آب برسند، نام آن مرد رنج آب بود و به مرور به مرنجاب تبدیل شد.
یکی از بارزترین مشخصه کویر مرنجاب، کاروانسرای آن است که از زمان شاه عباس صفوی در این منطقه قد علم کرده است. این کاروانسرا بنایی به شکل مربع و به مساحت 3500 متر دارد. دلیل اصلی ساخت این بنا در زمان صفوی، محافظت و امنیت بیشتر بوده است. زیرا در آن زمان اصفهان پایتخت بوده و امکان حمله از اطراف آن بسیار زیاد بوده است. شاه عباس به دلیل اینکه موقعیت استراتژیک داشته باشد و سربازانی در آن قرار دهد، اقدام به ساخت کاروانسرا کرده بود.
اما امروزه که خبری از جنگ تن به تن نیست، عملا کاروانسرا دیگر کارایی نداشت، به همین دلیل تبدیل شد به محل اقامت سنتی برای کویرگردهایی که مسافر مرنجاب هستند. شاید تازه به رسالت خودش که کاروانسرایی بوده است، رسیده!
جاذبههای کویر مرنجاب علاوه بر رملهای شنی و کاروانسرای 400 ساله، مکانهایی مانند کوه کلنگ، چاه کنجه، خطب شکن، چاه هندوانه میباشد. هرکدام از این مکانها، باید با یک لیدر و یا راه بلد محلی، طی شود. کویر بسیار گمراه کننده است، طولی نخواهید کشید که دچار سردرگمی شوید و خدای نکرده در کویر گم شوید.
یکی از جاذبههای کویر مرنجاب، که معروفیت خوبی دارد، جزیره سرگردان اصفهان است. البته دلیل نام گذاری این ناحیه، افسانه و داستان قدیمی است اما در واقعیت، بعد از بارش اندک، شکست نور در نمک اتفاق میافتد و از دور وقتی تماشا میکنید، حس میکنید جزیرهای در آب در حال حرکت است.
دریاچه نمک نیز در نزدیکی آران بیدگل و مسیله واقع شده است که مساحت بسیار زیادی، در حدود 2400 کیلومتر دارد. از زیباییهای این منطقه، خشکی کف دریاچه است که به شکل چندضلعی در آمده است و ابهت خاصی به منظره بخشیده.
در کویر مرنجاب میتوانید تفریحات متفاوتی را تجربه کنید. شتر سواری، موتور چهار چرخ، رانندگی با ماشینهای آفرود میتواند هیجان انگیز باشد. اگر اهل طبیعت هستید و میخواهید طبیعت را بیش از هر زمان دیگری لمس کنید، پیشنهاد میکنم کفشها را دربیاورید و با پای برهنه کمی در شنها قدم بزنید. حس فوق العادهای است لمس شنها!
روز کویر یک طرف، شبهای پر ستاره مرنجاب نیز طرف دیگر! زبانزد آسمان شبهای کویر، به گوش همه رسیده است. جایی که به دور از آلودگی نوری، محو تماشای ستارهها میشوید. شبهایی که بر خلاف روز، خنکی دلپسندی دارد و آرامشی کم نظیر!
در سفر به کویر مرنجاب، بهتر است تجهیزات کافی همراه داشته باشید. لباس مناسب بپوشید تا دچار گرمازدگی نشوید. حتما از کرم ضدآفتاب، کلاه آفتابی و عینک استفاده کنید تا سوختگی به سراغتان نیاید.
نوشیدن آب زیاد، مانع از دهیتراته شدن بدن میشود، پس مصرف آب را به طور مداوم و اصولی انجام دهید.
هواشناسی کوهستان؛ مهارتی برای کوهنوردی ایمن هواشناسی کوهستان و کوهنوردی پیوند عمیقی باهم دارند، زیرا…
Denounce with righteous indignation and dislike men who are beguiled
and demoralized by the charms pleasure moment so blinded desire that
they cannot foresee the pain and trouble.