8:00 صبح - 8:00 شب
شنبه تا پنجشنبه
سفر بی زباله یا سفر سبز چیست؟!
سفر بی زباله شاید دغدغه‌ی جدیدی برای بعضی از افراد باشد. اما سبز سفر کردن یکی از اهداف گردشگری پایدار است که این روزها باید بیشتر به آن توجه کنیم. بنظرم باید از مرحله «نریختن زباله در طبیعت و سفر» به «تولید نکردن زباله» برسیم. شاید بگویید هنوز آدم‌هایی هستند که مسولیت جمع آوری زباله‌ها را ندارند، بعد به این افراد می‌خواهید آموزش دهید اصلا زباله تولید نکنند؟! غیرممکن است!
شاید حق با شما باشد. ما هیچوقت از توصیه‌های محیط زیستی دست نمی‌کشیم، همیشه هرجایی که موقعیت بود جمع آوری زباله را گوش زد کرده‌ایم و از این به بعد نیز ادامه خواهیم داد. اما اینبار سعی داریم مساله‌ای به مراتب کاربردی‌تر را برای دوستداران و دغدغه مندان واقعی طبیعتگرد و اهل سفر، بازگو کنیم.
اگر شما هم دغدغه زباله و استفاده‌ی ناگزیر از محصولات یکبار مصرف را دارید، در ادامه همراه سیاه کمان باشید تا راهکارهای مقابله با آن را بررسی کنیم.
پسماند صفر یا سفر بی زباله یعنی چه؟
پسماند صفر در حقیقت یک سبک زندگی است که مبتنی بر تولید نکردن زباله است. یعنی نه تنها در سفر، بلکه عده‌ای (هرچند اندک) در زندگی روزمره خود در تلاشند تا سطح زباله‌ها را به پایین‌تر حد کاهش دهند.
می‌دانم حتی نام پسماند صفر چقدر می‌تواند برای اولین بار ترسناک و نشدنی باشد! اگر بگویم اشتباه می‌کنید و بسیار ساده است، حقیقتا دروغ گفته‌ام! این کار واقعا ساده نیست، اما شدنی، چرا! هست!
شاید حداقل یکبار به این موضوع فکر کرده‌اید که زباله‌هایی را که جمع می‌کنید و به سطل آشغال می‌اندازید، کجا می‌روند؟ شاید واژه «دور انداختن» بسیار مناسب باشد. ما آنها را در مکانی دور از جایی که زندگی می‌کنیم، در یک جای این کره خاکی رها می‌کنیم. اگر به عمق «دور انداختن» فکر کنید، شاید فلسفه پسماند صفر را بهتر درک کنید. پسماندی که هیچ نقطه‌ای از زمین را آلوده نمی‌کند!
دروغی به نام بازیافت؛ دلیلی برای حساسیت به مسئله سفر بی زباله
بازیافت زباله، حتی در کشورهای پیشرفته هنوز به موفقیت با درصد بالایی نرسیده است و همچنان در حال یافتن راه‌های متنوعی برای بازیافت یک سری محصولات هستند. اما در ایران وضعش اصلا تعریفی ندارد. در تهران که پایتخت است و امکانات آن بیش از هر جای دیگری است، عملا هیچ شیشه‌ای شانس بازیافت ندارد. خیلی از مواد پلاستیکی نیز به دلیل اینکه از چند مواد اولیه متفاوت ساخته شده‌اند و جداسازی آنها ممکن نیست، غیرقابل بازیافت می‌شوند.
حتی باید بدانید مواد بعد از بازیافت حداکثر 2 تا 3 بار قابلیت استفاده دارند و بعد از آن تجدید ناپذیر می‌شوند. در آن زمان تبدیل به زباله‌ای شده‌اند که سالهای سال وجود خواهند داشت.
این اوضاع شهرهای بزرگ است، حالا تصور کنید در زمان سفر به روستاها و مناطق بکر، چقدر این مساله مهم‌تر و پر رنگ‌تر خواهد بود. به همین دلیل اصرار داریم به جای جمع آوری زباله، سعی کنیم پسماند را به صفر برسانیم و هیچ زباله‌ای تولید نکنیم.
چگونه پسماند را به صفر برسانیم؟
حالا که به ماهیت و معنای سبک زندگی پسماند صفر کمی آگاه شده‌اید، بهتر است به مواردی اشاره کنیم که در سفر و زندگی روزمره باعث کاهش زباله و پسماند صفر می‌شوند. قبل از بررسی آنها به خودتان یادآوری کنید، این سبک زندگی آسان نیست، اما شدنی است! پیش فرض غیرممکن بودن را از ذهنتان بردارید و در این راستا گام بردارید. می‌بینید چطور یک قدم، گام‌های بزرگتری را به مرور به وجود می‌آورد.
1. جمع آوری وسایل مناسب در کوله
تجربه ثابت کرده است اگر قصد سفر بی زباله را دارید، باید خودتان برای آن اقدام کنید، والا جامعه کمکی در این زمینه نخواهد کرد. به همین دلیل قبل از سفر باید اقدام به جمع آوری وسایل مورد نیازتان کنید. اگر نمی‌دانید چه چیزهایی ممکن است در پسماند صفر موثر باشد، لیستی که در ادامه ارائه می‌دهیم را مطالعه کنید.
حتما در کوله پشتی ظروف قابل شست و شو قرار دهید. اگر می‌گوییم کوله پشتی، به این دلیل که کوله‌گردی این روزها بیشتر است. اما اگر با چمدان یا هرچیز دیگری سفر می‌کنید، هیچ فرقی ندارد. مقصد یکی است!
ظروف قابل شست وشو شامل ماگ، قمقمه مدرج، قاشق و چنگال و ظرف درب دار است. حالا کاربرد هرکدام و نقش آنها در پسماند صفر را بررسی می‌کنیم:
همراه داشتن ماگ، استفاده از لیوان یکبار مصرف را حذف می‌کند. همینجا از تولید چند زباله خودداری کرده‌اید. قمقمه‌های درجه‌دار، برای خرید انواع آبمیوه و مایعات مناسب است. حتما دلتان می‌خواهد در سفر، از نوشیدنی‌های مختلفی استفاده کنید، قطعا نوشیدنی در ظرف یکبار مصرف به شما تحویل داده می‌شود، اما در هنگام سفارش، به آنها قمقه خودتان را بدهید و خواهش کنید از یکبار مصرف استفاده نکنند. از آنجایی که مدرج است قمقمه، در پیدا کردن میزان سرو و قیمت گذاری محصول فروشنده به مشکلی بر نمی‌خورد.
ظرف در دار و ست قاشق و چنگال نیز، در تمام رستوران‌ها و غذاهای بیرون بر کاربرد دارد. اتفاقا چون ظرف در دار است، اگر در لحظه امکان شستن آن را نداشته باشید، با بستن درب از انتقال کثیفی به سایر چیزها جلوگیری می‌شود و حتی اگر غذا زیاد بیاید، می‌توانید آن را ذخیره کنید.
یادتان باشد همیشه یک قمقمه یا کمل بگ پر از اب داشته باشید تا از خرید آب معدنی خودداری کنید. بیشترین زباله‌های سفر، بطری‌های به جا مانده از انواع نوشیدنی است.
یکی از چیزهایی که خیلی مهم است، استفاده نکردن از حوله‌های یکبار مصرف هتل‌ها است. یادتان باشد، باید قبل از تحویل اتاق به رسپشن بگویید، وسایل را بردارند. زیرا خیلی از هتل‌ها، طبق دستور العملی که دارند، حتی اگر استفاده‌ای از حوله‌ها نشده باشد، به صورت پیش فرض آنها را دور می‌اندازند.
شما می‌توانید حوله‌های مسافرتی که بسیار کوچک و سبک هستند را در کوله و چمدان قرار دهید. هم سلامت بیشتری خواهید داشت، هم یک قدم دیگر به سبک زندگی پسماند صفر نزدیک شده‌اید.
دستمال‌های حوله‌ای کوچک، فکر می‌کنم تو هر آشپزخانه‌ای وجود داشته باشد، اما آنها فقط مختص به آشپزخانه نیستند. لطافت و آبگیری بالای بعضی از آنها، باعث می‌شود تا جایگزین فوق العاده‌ای برای دستمال‌های کاغذی باشد.
شامپو، صابون، انواع شوینده‌هایی که در هتل‌ها وجود دارد، همگی ظروف یکبار مصرف کوچکی دارند و زباله زیادی تولید می‌کنند. این روزها خیلی از گردشگران مواد شوینده‌ی خودشان را با خود می‌برند. می‌توانید از ظروف پلاستیکی کوچکی کمک بگیرید، مقداری از مواد شوینده خودتان را در آنها بریزید و همه جا همراه داشته باشید. درست است همچنان ظرف بزرگ شامپو و… وجود دارند. اما حداقل بطری‌های اضافی دیگری وارد چرخه زباله‌ها نمی‌شود.
البته اگر در سالهای زیادیی از همان بطری‌های کوچک استفاده کنید و نخواهید برای هربار سفر کردن آنها را تعویض کنید. در این صورت فرقی با تولید زباله ندارد!
شکر خدا، استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای و توت بگ، روز به روز در حال افزایش است. خیلی‌ها در زمان خرید از کیسه پلاستیکی استفاده نمی‌کنند. ممکن است بگویید بعضی از وسایل احتیاج به کیسه پلاستیکی دارد. در این صورت بهتر است از هر کیسه تا زمانی که سالم است استفاده کنید و سریع آن را دور نیاندازید.
همانطور که استفاده از کیسه پارچه‌ای در میان جامعه، جای کوچکی باز کرده است، سایر مسالی که به آن اشاره می‌کنیم، نیز امکان پذیر می‌باشد.
هر محصولی که در سوپر مارکت است دارای پوششی است که بی برو برگشت تبدیل به زباله می‌شود. پس هر خرید بسته بندی، مساوی است با زباله و پسماند زیاد. توصیه می‌کنیم تنقلات و محصولاتی را که لازم دارید از فروشگاه‌ها به صورت فله خریداری کنید و در کیسه‌های پارچه‌ای یا چندبار مصرف قرار دهید.
اتفاقا همراه داشتن تنقلات و آجیل در سفرها، انرژی بیشتری به شما می‌دهد و در هزینه‌ها، صرف جویی بیشتری می‌شود، مخصوصا اگر در سفرهای خارج از ایران باشید.
نوار بهداشتی یکی از آن زباله‌هایی است که تحت هیچ شرایطی در هیچ جای دنیا، امکان بازیافت ندارد. آنها عملا یک زباله میکروبی به حساب می‌آیند که از چندین مواد مختلف تشکیل شده‌اند. حتی برای تولید آنها، درختان زیادی قطع می‌شود.
استفاده از پدهای پارچه‌ای قابل شست وشو، در بین بانوان طبیعت دوست، این روزها زیاد شده است. شما می‌توانید از فروشگاه‌های اینترنتی در سایزبندی مختلف تهیه کنید. اگر احتیاج به اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید، بهتر است به طور جداگانه در این زمینه جست و جو کنید.
2. مدیریت زباله در مسیر سفر
اگر به هواپیما مسافرت کنید، به شما پک‌های غذایی می‌دهند که همگی بسته بندی یکبار مصرف دارند. حتی اگر آن پک را قبول نکنید، طبق دستورالعمل خطوط هوایی، آنها دور ریخته می‌شوند. پس چه بخواهید، نخواهید، زباله‌ای روی دست دارید! اما بهترین کار این است از غذایتان لذت ببرید و قاشق و چنگال یکبار مصرف و دستمال مرطوب، را حفظ کنید تا در جایی که نیاز بیشتری به آنها دارید، ازشان بهره ببرید.
درباره‌ی قطار و اتوبوس‌ها نیز، بهتر است از مسئول مرتبط پرس و جو کنید. زیرا دستور مشخصی ندارند.
3. مدیریت زباله در طول سفر
احتمال اینکه شما موفق شوید 100% سبک پسماند صفر را اجرا کنید، بسیار کم است. بعضی از زباله‌ها، هر کار کنید با شما خواهند بود. اما برای آنها نیز می‌شود کاری کرد. پسماند غذا، مانند استخوان، پوست سبزیجات و… تجدید پذیر هستند، اما اگر همینطوری آنها را دور بریزید، خیلی زود شیرابه تولید می‌کنند و مسمویت بیشتری به همراه دارند.
با یک روش ساده می‌توانید از شر شیرابه راحت شوید. اگر در طبیعت هستید که حتما آن را دفن کنید. اما در خانه و محیط‌های دیگر، قبل از دور ریختنشان آنها را خشک کنید. در سبد بریزید تا قشنگ آبش کشیده شود، بعد از آن اگر در هوای آزاد یا روی وسایل گرمایشی قرار دهید، خیلی زود کاملا خشک می‌گردند و دیگر هیچ اثر نامطلوبی ندارند.
4. مدیریت زباله در بازگشت از سفر
اگر به جزایر، مناطق بکر و روستاهای دور افتاده سفر می‌کنید، باید بدانید آنها هیچ منبع دفع زباله‌ای ندارند. پس بهترین گزینه این است که زباله‌های محدودی که تولید کرده‌اید را با خود برگردانید.
5. چه اقامتگاهی رزور کنیم؟!
خیلی از اقامتگاه‌ها دغدغه زیست محیطی ندارند. اما با چک کردن آنها در شبکه‌های مجازی یا سایت‌های مرتبط، می‌توانید متوجه شوید آنها از ملحفه، ست ظروف، سفره یکبار مصرف استفاده می‌کنند یا نه؟!
توجه به چیزهای کوچک و بسته بندی، می‌تواند تاثیر شگرفی در سبز سفر کردن باشد.
سخن آخر درباره سفر بی زباله
سفر بی زباله، یک سبک زندگی است که واقع بینانه اگر نگاه کنیم، اصلا ساده نیست. اما هرچیزی به مرور می‌تواند تبدیل به عادت شود و بخشی از زندگی گردد. اکثر چیزها در زندگی ساده نیستند، پس چرا کمی سختی در حیطه حفظ محیط زیست و زندگی سالم‌تر را تجربه نکنیم؟
ممکن است با توجه به سبک زندگی در ایران، خیلی موفق نشویم تا 100% بدون پسماند باشیم. اما همین که در این مسیر گام برداریم و حواسمان باشد زباله کمتری تولید کنیم، خودش پیشرفت بزرگی است. حتی اگر چند زباله کمتر تولید شود، کمک به حفظ محیط خواهد بود.
مطالب بالا، چکیده‌ای از تجربیات جهانگردهایی بوده است که این مسائل را انجام داده‌اند. شما می‌توانید با توجه به نوع سفر خودتان، کارها را شخصی سازی کنید. از هر روش دیگری که در ذهن دارید، برای پسماند نزدیک به صفر، گام بردارید. اگر پیشنهاد بیشتری دارید، خوشحال می‌شویم آن را با ما نیز در میان بگذارید.
در دنیای ما ماجراجویی کنید:
سی تو سامیت، یکی از برندهای مطرح دنیا که تخصصی در حیطه کوهنوردی و تجهیزاتش فعالیت می‌کند، دغدغه سفر بی زباله را داشته و برای کمک به این مساله تجهیزات خاصی تولید کرده است. شما می‌توانید اطلاعات بیشتر را از بلاگ «سی تو سامیت، دروازه‌ای رو به یک ماجراجویی لذت‌بخش» مطالعه کنید.
پست های مرتبط
18 اردیبهشت 1403
کفش ترکینگ چیست؟
کفش ترکینگ چیست؟ اگر تازه به دنیای کوهنوردی وارد شدید، ضمن خوشامدگویی به شما می‌خواهیم…
11 اردیبهشت 1403
دانستنی های مهم کوهنوردی در بهار
دانستنی های مهم کوهنوردی در بهار هر ساله با اتمام فصل پر فرازو نشیب زمستان…
8 اردیبهشت 1403
دوره کارآموزی برف و یخ زیر نظر فدراسیون کوهنوردی
دوره کارآموزی برف و یخ زیر نظر فدراسیون کوهنوردی کارآموزی برف و یخ، یکی از…
2 اردیبهشت 1403
ترکمن صحرا، جلگه‌ای با قدمت بیش از 7000 سال
ترکمن صحرا، جلگه‌ای با قدمت بیش از 7000 سال ترکمن صحرا برخلاف اسمش، اصلاً صحرا…
محمد ماکویی
16 اسفند 1402امروزه استفاده از سطل های تولید کمپوست خانگی در جهان جای خوبی برای خود دست و پا کرده است. امید که روزی در ایران هم شاهد چنین جایگاهی برای سطل های کمپوست ساز خانگی باشیم.
سما درودی
8 اردیبهشت 1403بله، کاملا درسته. به امید پیشرفت تکنولوژی مرتبط در ایران. :)