قلعه بابک؛ تقابل تاریخ و طبیعت در ارسباران!

خلاصه بلاگ قلعه بابک در آذربایجان شرقی

قلعه بابک بنا شده در بالای کوهی به ارتفاع ۲۳۰۰ متر، در حدود سه‌ کیلومتر از شهر کلیبر قرار دارد. قلعه در زمان ساسانیان ساخته شده و نام خود را از اسم بابک خرمدین، رهبر مقابله با مهاجمین عرب تا سال ۸۹۳ میلادی، گرفته است. بابک خرمدین، متولد آذربایجان بوده و در دوره‌ جوانی به خرمدینان ملحق می‌شود. خرمدینان در شهرهای مختلف پراکنده بودند و پیش از بابک هم علیه دولت عباسی شورش کرده بودند. بعد از ابومسلم خراسانی، بابک خرمدین از مبازان شجاع ایرانی بود که علیه خلیفه عرب آن زمان شورید.

این قلعه بیش از بیست سال در مقابل نفوذهای اعراب از بابک و یارانش حفاظت کرد. موقعیت استراتژیک قلعه بابک به نحوی بود که سبب مقاومت بالای لشگریان درون آن می شد. بابک خرمدین که آوازه رشادت هایش همه جا پیچید، یک سردار ایرانی از آذربایجان بود. همزمان با قیام های یعقوب لیث، ابومسلم و مازیار او نیز علیه خلفای ستمگر عباسی دست به قیام زد.

اکنون بقایای این سازه تاریخی در ارتفاعات کوه‌های منطقه مرزی ارسباران، در همسایگی ابرها و در مجاورت دره‌های عمیق کوهستانی جا خوش کرده و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. گفته می‌شود که قدمت ساخت اولیه قلعه به زمان ساسانی و اشکانی گره خورده است و نوع معماری و آثار کشف شده در مجموعه، این تخمین زمانی را تایید می‌کند.

نشانه‌های معماری و ویژگی‌های ساخت قلعه بابک، حکایت از دوران ساخت آن در دوران اشکانی و ساسانی و مرمت آن در دوره‌های تاریخی بعد دارد.  نگهبانان در چهار بنای دیده‌بانی قلعه از چهار جهت، این دژ را محافظت می‌کرده‌اند‌. بنابراین می‌توانستند حمله‌های احتمالی دشمن را گزارش دهند. 

ورود به قلعه بابک هرگز آسان نبوده است؛ زیرا دروازه اصلی تنها راه ورود به این قلعه است و تمام درزهای ورود مخفیانه با مصالح پر شده است. بنابراین تمام رفت‌وآمدها زیر نظر دیده‌بان‌ها ممکن بوده و افرادی که قصد ورود به قلعه را داشتند، بعد از پشت سر گذاشتن گذرگاهی طولانی و باریک که تنها یک نفر امکان عبور از آن را دارد، می‌توانستند به دروازه اصلی نزدیک شوند. این فاصله طولانی خود عاملی برای افزایش امنیت قلعه بابک و دست‌یابی به زمان لازم برای آگاهی دیده‌بانان بوده است

راه های دسترسی به قلعه بابک

• گذرگاه دژ دره سی در جنوب قلع که پیمایش آن بسیار دشوار است.
• مسیر هتل بابک که اندکی بالاتر از روستای شجاع آباد می باشد.
• گذرگاه ییلاق که می توانید بیش از یک کیلومتر ار آن را با خودرو بپیمایید و به همین دلیل بهتر از دو مسیر دیگر است.

پیشنهاد می‌کنیم در فصل زمستان و اواخر پاییز به ایم قلعه زیبا، سفر نکنید. زیرا ارتفاع بلند منطقه، باعث به وجود آمدن آب و هوای بسیار سرد می‌شود و اکثرا مه غلیظ ناحیه را پوشش می‌دهد. وجود مه مانع از تماشای مناظر اطراف می‌شود و در عین حال بسیار خطرناک است. لیز شدن سنگ‌ها و نبود دید کافی، می‌تواند باعث سقوط گردد.

همیشه به خاطر بسپارید که یکی از دلایل شکست ناپذیر بودن بابک، موقعیت این قلعه بوده است. پس حتما خطراتی زیادی در اطرافش نهفته است.